* * *
Бүгүн жалгыз ырдап чыгам,
салып чыгам үнүмдү,
сагындым мен санаа төккөн
сай жээгинде үйүмдү.
Күндөр аттан түшө калып,
учат мезгил өзөктөн,
сай жээгинде турат бир үй,
чал, кемпирдин көзү өткөн…
* * *
Бас, баса бер, үмүтүңдү
өчүрбөсүн шамал, кар,
ушул жолдун аягында
сени сүйгөн аял бар.
Карай бербе каалгаң ачып
карда калган изиңди,
апкелатат тагдыр бүгүн
сен эңсеген кишини.
* * *
О тирүүлөр, өлгөндөрдүн
жерде жанган нурусуң,
о бейиттер көмкөрүлгөн,
жөнөкөйсүң, улуусуң.
Кереги жок сага даңктын,
жана таштын коргону,
достор салган бир ууч топо,
көз жаш болсо болгону.
* * *
Асман сайга түшкөн жерден
агат дайраң көгөрүп,
о тууган жер, турдум көпкө
көпүрөнү жөлөнүп.
Өз төрүмдө өздү билбей
өскөнүмө өкүнөм,
көпүрөңөн өттүм далай
болалбадым көпүрөң…
* * *
Жалбарбагын көзүн карап,
сооротпогун токтолоп,
ыр бар ыйдын өзүндө да,
кайгыда да от болот.
Ыйлап алсын жайына кой,
жылытпагын от сурап,
көкүрөктүн куса-муңун
көз жаш гана жок кылат.
* * *
Жалбырактар түштү жерге,
кечке, түнгө жашыруун,
мен да мына күздү жерде
тепсеп басып акырын,
карап турдум келгин кушту
кетип жаткан жылып жай,
о Ата Журт, келген кышты
чымчык, каргаң жылытаар…
* * *
Жалгыздыктын арабасын
тарттым анын атындай,
ат арыды, а жол дале
калды алиге басылбай.
Кайрыла кет үйүң муздап,
отуң өчкөн кезинде,
жалгыздык да, араба да
турат жолдун четинде.
* * *
Кезээр тообуз дагы канча,
ичээр суубуз көп, азбы,
бакыт издеп карыганча
баскан жолдон өң азды.
Кеткен элек гүлдөн, жерден,
сөздүн, оттун айынан,
балким тирүү жүргөндөрдөн
бардыр бизди тааныган.
* * *
Асман-жердин баары барик,
бакта баскан жолду гой.
– Качан кар жаайт? – деп сурадың, –
жалбырактар тоңду го?
Качан, кантип кар жаачу эле,
жол каткалаң, тышта Күз,
каргалардай көнүп бүттүк
кар жаабаган кышка биз.
* * *
Канат болгон элге дайым
жөлөк да бар, өнөк бар,
Манас болгон жерге дайым
Абыке бар, Көбөш бар.
Бардыгына көнгөн жерде
өчүрүшөт шамалды,
акылмандык өлгөн жерде
өнүп чыгат арамдык.
* * *
Ыр токудук кечтен кечке,
ый токудук күйүттүү,
о канча жыл үмүт жолдо
бизге жетпей күйүктү.
Бүгүн ошол терезелер
текши гүлдөп – алча, гүл,
от тамызып жүрөт шамал,
оту очтү экен канчанын?
* * *
О өлүм, жол азгырбагын,
ансыз деле келет күн,
ансыз деле бу жазмышта
сен да бизге керексиң.
Акыйкат деп азап чеккен
адам менен эсептеш,
дүнүйө кууп, шапар тепкен
ансыз деле кетет тез…
* * *
Жылдар, үндөр аккан көчө,
от – кыймылдан чарчаган,
түндү жээктеп кетип барат
түтүн жуткан арчалар.
Дарак таппай түнөгөнгө
шаар кезет жел гана,
сабагынан кулап түшкөн
алмага окшойт жер мага.
* * *
Балдары да, аялы да
көрөр жазмыш нурларын,
акын өттү, аягыла
жетим калган ырларын.
Аягыла баскан жерин
шамал, кыян жүргүчө,
жарык кылып жаткан көрүн
ыры кайра тиргизээр.
* * *
Мына кан жол, өмүр өттү
үнсүз, ыйсыз, коогасыз,
о бул күнгө жеткен элең
канча кылым жол басып,
Алдың оттой күйүп-жанып,
“тез, тез, тез” деп азгырат,
келсең даалдап, үмүт карып,
казылган көр… Ат турат…
Шайлообек Дүйшеевдин башка ырлары